“Şubat 1993
Hayatımda ikinci kere gerimde varlığımdan kırıntılar bırakarak kaçmaktayım. Beş yıl boyunca uğraşla dünya çapında şirketler zinciri oluşturmasını düşleyerek yönettiğim Noble Raredom şirketi, büyümesi için hayati kıymeti olan maddi kaynaklardan yoksun bir kabuk haline getirildi. Bütün her şey, bir vakitler Londra Menkul Değerler Borsasında mucize yaratan bir şirketin, Polly Peck’in iflası ile başladı. O Polly Peck ki, Yönetim Kurulu Lideri ağabeyim Asil Ender. O, iflasa sürüklenip çok sevdiği işinden uzaklaştırıldı, ihtikar suçlamalarıyla karşı karşıya kaldı. Ben, 30 yıllık hayat arkadaşım kocamdan uzaklarda, hasretle yaşamak zorunda bırakıldım. Artık benim için İngiltere’de kalan tek bağ çocuklarım. Lakin, onların hatırı için orada kalmak zorunda olduğumu düşünmek bencillikten diğer bir şey olmazdı. Gerek iş, gerekse özel hayatımda bir krizden başkasına sürüklenirken onlara hiçbir fatura kalmadığına inandım sonunda.
Bundan 31 sene evvel ise, bir diğer uçakta pilotun bizi mükemmel bir geleceğe uçurmasını dileyerek oturmuştum”
Bu cümleler, geçtiğimiz hafta hayatını kaybeden iş insanı Asil Nadir’in kız kardeşi Bilge Ender Nevzat’a ait…1999 yılında İngilizce olarak yayımlanan “The Turquoise Conspiracy: Asil Az, the Collapse of Polly Peck and the Persecution of a Family” ve Türkçe’ye “Türkuaz’a Dönüş” ismiyle çevrilen anılarından bir kesit.
Bilge Ender Nevzat’ın anıları Kıbrıs’ın İngiliz kolonisi olduğu 1917’lerden başlayan bir aile hikayesi. Ağabeyi Asil Nadir’in Polly Peck’in iflası sonrası yaşadıklarını da kapsayan anılarda İngiltere’den nasıl kaçtığı da yer alıyor:
“Eğer her şey yolunda gitmişse Asil her an orada olmalıydı. Hareket vaktiydi. Erken saatlerde havalananına inen hafif sis perdesi kalkmış, yerini pırıldayan güneşe bırakmıştı. Uçuş için mükemmel bir gündü. Özel uçağına atladı, iki pilota hakikat eğilip konuştu:
“Motorları çalıştırın. Az sonra burada olacaklar ve derhal uzaklaşmamız gerek buradan. Kaybedecek vakit yok”
Bu esnada Piper Seneka’da Peter Diamond aşağıda duran başka uçağı gösteriyordu. Ortalarındaki aralığa karşın bunun kendilerini bekleyen Cessna olduğunu varsayım edebilmişti. Clive Hughes, temkinli olmayı tercih etmiş ve havaalanı üzerinde bir defa daha turlamıştı. Uçağın tekerlekleri piste değdiği an, kuleden nerede durması gerektiğine dair talimat bekledi. Park etmiş Cessna’nın yanına gitmesi söyleniyordu.
Piper, kendinden daha büyük olan başka uçağın yanında durduğunda Peter Diamond derhal dışarıya fırladı. David de ona hakikat ilerledi. Asil’in büyük macerasındaki iki kurmay karşılaşıyorlardı. El sıkışırken David kendini tanıştırdı:
“Ben arkadaşınızın arkadaşıyım”
O anda Asil, Piper’dan inmiş, onlara gerçek geldi. David’in elini sıktı. Kendisine uçağa binmesi için yol gösteren pilotu durdurdu:
“Bir dakika… Yapılacak bir işim var ayrılmadan evvel”
Peter, Piper’ın içine hakikat uzanıp Clive’a seslendi:
“Çok sağol! Bu yaptığının manasını bir gün sana anlatacağım”
Clive o gün birinci sefer olarak oturduğu koltuktan başını çevirerek karşılık verdi:
“Aldırma. Senin için bir şey yapmış olması yeter”
***
Uçak 45 dakika kadar Türkiye’nin dağları üzerinden 800 km’lik yolu aşarken herkesin keyfi yerindeydi. Günlerin, haftaların gerilimi külfeti, telaşları ile gerilen hudutlar birdenbire huzurla rehavete kavuşmuş üzereydi. Lakin Akdeniz’e çıkıp kayalık kıyılarıyla aşağıda uzanan adaya yaklaşmaya başladıkları an, bu rehavet yerini yine tansiyon yükselten bir badireye bırakıyordu. Kıbrıs semalarına birinci kere girecek olan pilot uçakta radar olmaması hasebiyle son derece rahatsızdı. Ufak bir kusur ile Rum bölümündeki Larnaka’ya inmesi felaket olurdu. Bu denli savaştan sonra Asil’i düşman eline teslim etmek olurdu bu.
Asil de tıpkı telaşlarla panik hissetmeye başlamıştı. Kıbrıs Rumlarının kaçışından haber almış olmaları halinde, Cessna’yı Ercan’a varamadan zorla indirmeleri fikri yüreğini daraltıyordu. Havaalanına 80 km kala denetim kulesinde fark edildiler. Kontrolörlerin soruları telaşlıydı. Cessna’nın pilotu Rumlar tarafından radyo görüşmeleri dinleneceği kaygısıyla ne uçağın cinsi, ne yolcuları hakkında bir ayrıntı vermekten kaçınır üzere iniş müsaadesi de istemiyordu. Ercan’dan gelen karşılıklar ise resmen inemeyecekleri doğrultusundaydı. Cessna saatte 600 km hızla ilerlerken uçağın içinde kararlar verilmeye çalışılıyordu. Asil telaşla David’e döndü:
“Eğer Türkçe konuşursak yanlışsız havaalanı ile irtibatta olmadığımızı anlarız. Bırak onlarla ben konuşayım”
“Bunu yapamazsın” diye atıldı Abide, “Biri seni tanıyabilir, bırak ben konuşayım”
O PİLOT GÖZALTINA ALINDI
Bilge Ender Nevzat’ın ayrıntılarıyla anlattığı 1993 yılının Mayıs ayındaki kaçış hikayesinde yer alan pilot Peter, Asil Nadir’in kaçışını planladığı için Galler’den İrlanda’ya geçmek isterken yakalandı ve gözaltına alındı. Nadir’le işbirliği yapmakla suçlanan pilotun araba komisyonculuğu yaptığı, Kıbrıs’a kaçtıktan sonra birkaç ay Nadir’in esk ioteli Jasmine Court’ta kaldığı, eşi ve çocuklarını çok özlediği için geri dönmeye karar verdiği haberleri İngiliz basınında geniş yer aldı.
ASİL NADİR’İ SAVUNDU
Yakalandıktan sonra Londra’daki bir polis istasyonuna götürülen Peter Diamond’un arkadaşları, adaletsizliğe uğrayan Asil Nadir’in kaçışının haklı nedenlere dayandığını söyleyerek İngiliz pilotu ve Türk iş insanını savundu.
Asil Nadir’in Dorset’teki Compton Abbas Havalaanı’nda başlayan kaçışı, Fransa’da uçak değişimi ile birlikte altı havalimanı kullanarak bu türlü gerçekleşti.