Bakan Çavuşoğlu, Ankara’daki Bilkent Üniversitesi’nde ‘Girişimci ve İnsani Türk Dış Politikası’ bahisli konferansa katıldı. Çavuşoğlu, cumhuriyetin ikinci yüzyılını tüm dünyada ‘Türkiye Yüzyılı’ yapma maksadında olduklarını belirterek, “Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün ‘Yurtta sulh, cihanda sulh’ unsuru doğrultusunda, cumhuriyetin ikinci yüzyılını ‘barışın yüzyılı’ yapmaya çalışıyoruz. Bildiğiniz üzere, Türk dış siyasetini tanımlamak için kullandığımız ana kavram teşebbüsçü ve insani diplomasi. Etrafımız krizlerle çevrili. Dünyadaki çatışmaların yüzde 60’ı yakın etrafımızda. Savaşlardan tahlili dondurulmuş ihtilaflara, etraftan iktisada, terörden sistemsiz göçe, güç ve besin krizine tüm global şoklar birbirini besleyip büyütüyor. Bu sınamalar ve fırsatlar karşısında teşebbüsçü olmak, yani ön almak, her yerde bayrak göstermek, sıkıntıları büyümeden çözmek bir mecburilik. Bu sayede global bir aktör olarak global sıkıntılara da tahlil getiren bir dış siyaset izliyoruz. Dış siyasetimizin başka sütununda ise kökünü medeniyetimizden alan kıymetler var. Bu da diplomasimizin insani boyutu. Bu iki sütun birbirini destekliyor. Dış siyasetimizin başarısı için bu iki ayakta da başarılı olmamız gerekiyor. Dengelerin çok süratli değiştiği bu dünyada ulusal çıkarlarımızı korumak için teşebbüsçü ve insani bir dış siyaset izlememiz şart” diye konuştu.
‘BATI EKONOMİK ÜSTÜNLÜĞÜNÜ YİTİRİYOR’
Bakan Çavuşoğlu, vaktin hızlandığına vurgu yaparak, “Baş döndüren gelişmeler yaşıyoruz. Adeta geleceğin bir provasını yapıyoruz; paranın icadından bu yana birinci sefer sanal paralar, sanatın icadından bu yana birinci kere NFT’ler işin tabiatını değiştirdi. Toplumsallaşmanın büyük kısmı bugün sanal ortamda. Uzay çalışmaları üzere evvelce büsbütün devletlerin denetimindeki alanlarda bugün özel dal aktif. Birinci uydu yörüngeye Birleşmiş Milletler’in (BM) kuruluşundan 12 yıl sonra gönderildi. Bugün 5 bine yakın uydu var. Bu değişikliklerin tesirini öngörmek sıkıntı. Biz de internetin, cep telefonunun ferdî ve toplumsal hayatımızdaki tesirini öngöremezdik. Bu esaslı değişim, dünya istikrarlarına ve hasebiyle diplomasiye de yansıyor. Yeni bir paradigma değişiminin eşiğindeyiz. Batı, ekonomik üstünlüğünü yitiriyor. Fakat daha kıymetlisi, hegemon gücünü yitiriyor. Zira düşünsel üstünlüğünü kaybediyor. Düşünsel üstünlükten kastım, nasıl düşünüleceğini, söylemi belirleyen, yani kuralları koyan bir üstünlük. Bugün Batı merkezli okuma, yerini alternatiflere bırakıyor. Önümüzdeki yıl dünyanın en kalabalık ülkesi, bir öbür Asyalı güç Hindistan olacak. Bir çalışmaya nazaran, dünyanın ekonomik tartı merkezi her yıl 140 kilometre süratle doğuya kayıyor” sözlerini kullandı.
‘İKİ ÖNDER İLE NİZAMLI KONUŞABİLEN TEK NATO LİDERİ’
Yeni bir sistemik değişimin başında olduklarını vurgulayan Bakan Çavuşoğlu, şunları kaydetti: “Bu değişime ayak uydurmak, onu yönlendirmek değerli. Faal ve güçlü olmazsak akıntıya kapılma riski var. Bu nedenle dış siyasetimiz aktif, insani, çok istikametli, çok aktörlü, esnek, gerçekçi lakin pahalara dayalı. Örneğin, orta buluculuk konusunda marka haline gelmemiz bu anlayışımızın sonucu. Rusya-Ukrayna savaşında eforlarımızı tüm dünya görüyor; İstanbul Tahıl Mutabakatı, global besin krizini önledi. İki taraf ortasında esir değişimi, Sayın Cumhurbaşkanımızın yürüttüğü lider diplomasisi sayesinde mümkün olabildi. Zaporijya Nükleer Santrali’nin bölgesel ve hatta global bir felakete dönüşmemesi için Rosatom ile Memleketler arası Atom Gücü Ajansı’nı bir ortaya getirmeyi biz başardık. Savaşın diplomasiyle tahlili için de eforlarımız devam ediyor. Tarafları evvel Antalya’da sonra İstanbul’da bir ortaya getirdik. Cumhurbaşkanımız iki başkanla de sistemli konuşabilen tek NATO başkanı. Öteki taraftan, krizlerin ortaya çıkardığı fırsatları da kıymetlendiriyoruz. Çin’den ülkemize uzanan Orta Koridor’u yeni İpek Yolu’na dönüştürmek için değerli adımlar atıyoruz. Türkiye-Azerbaycan-Kazakistan 3’lü Dışişleri ve Ulaştırma Bakanları düzeneğini oluşturduk. Yarın Aktau’da 2’nci toplantıyı yapacağız. Türkiye-Azerbaycan-Özbekistan olarak emsal bir düzenek oluşturduk. Türk Dünyası’nın güçlendirilmesi için Türk Devletleri Teşkilatı’nda tarihi bir dönüşümü sağladık. 11 Kasım’da KKTC’nin Türk Devletleri Teşkilatı’na gözlemci üye olması bir öteki tarihi adım oldu. Bunları yaparken, hem dış siyasetimizin klasik eksenini güçlendiriyoruz, hem de açılım politikalarımızı derinleştiriyoruz. Batı’da, Doğu’da, Kuzey’de, Güney’de faal olmalıyız. Zira bizim her coğrafyayla irtibat kurabilme kabiliyetimiz var. Bundan istifade etmeliyiz.”