ANKARA – Fed Temmuz ayı toplantısında faiz indirimi için eylülü işaret edilmesi ve ABD tarım dışı istihdam datalarının beklenenden düşük gelmesi sonrasında global piyasalarda ‘kara pazartesi’ olarak isimlendirilen bir çalkantı ve çöküş dalgası yaşanıyor. Tokyo’dan İstanbul’a uzanacak formda neredeyse her borsada periyodik aralıklarla devre kesiciler kullanılıyor. Bilhassa Nikei 225’te yaşanan düşüş sonrası ABD Merkez Bankası (Fed), harikulâde davet ile acil toplantı yapmasına ait beklenti artıyor.
Fed, Temmuz ayı toplantısında siyaset faizini değiştirmeyerek yüzde 5,25-5,50 aralığında tuttu. Faiz kararı oybirliğiyle alındı. Kararın ardından Fed Başkanı Jerome Powell basın toplantısında yaptığı açıklamada datalara bağlı olmayı sürdürdüklerini belirtmiş, Eylül toplantısı için evvelden alınmış bir karar olmadığını lakin faizleri düşürme noktasına yanlışsız yaklaştıklarını söylemişti.
Piyasalardan gelen datalar karşında bugün acil olarak toplanacak Fed’den erken bir faiz indirimi beklenmiyor. Uzmanlar Fed’in “gelişmeleri izliyoruz, gereken yapılacak” açıklamasının piyasaları rahatlatacağına işaret ediyor. Fed’den bugün erken bir faiz indirimi beklenmiyor olmakla bir arada, piyasa eylüldeki toplantıda mümkün bir indirim için yüzde 0.25 değil, yüzde 0.50’yi fiyatlamaya başladı.
JAPONYA BORSASI NİKKEİ 225’TE KARA PAZARTESİ
Japonya Borsası Nikkei 225, cuma günü açıklanan ABD tarım dışı istihdam bilgilerinin beklenenden düşük çıkması ve Japonya Merkez Bankası’nın (BoJ) Çarşamba günü gösterge faizini yüzde 0. 25’e çıkarması sonrasında sert bir düşüş dalgasına girdi. ABD Çalışma Bakanlığı’nın cuma günü açıkladığı datalara nazaran, ülkede istihdam artışı Temmuz ayında keskin bir formda yavaşladı ve işsizlik oranı 2021’den bu yana en yüksek düzeyine çıktı.
Bu açıklamanın akabinde yen, dolar karşısında güçlendi. Bu iki olumsuz tesir karşısında düşük dolar karşında düşük yen siyaseti uygulayan Japonya iktisadı belirsizliğe adım attı ve bunun karşılığı borsadan geldi. Haftayı yüzde 5.8’lik düşüşle kapatan Nikkei 225, piyasaların açılmasıyla birlikte düşüş eğilimini sürdürdü. Rekor satışların geldiği borsada düşüş oranı yüzde 12.4’ü gördü. Japonya borsasında yaşanan bu çöküş, Ekim 1987’deki ‘kara pazartesi’nde yaşanan yüzde 14,9’luk düşüşten günlük düşüş olarak kayıtlara geçti. Ortalarında Mitsubishi, Mitsui and Co, Sumitomo ve Maruben üzere büyük şirketlerin olduğu paylarda yüzde 10’lara varan düşüş en fazla emtia fiyatlarını etkilemiş görünüyor. Öte yandan düşüş eğiliminin Güney Kore ve Tavyan’da da görülmesi, global bir düşüş dalgası yaşanması telaşını artırıyor.
BORSA İSTANBUL’DA DEVRE KESİCİ KULLANILDI
Asya piyasalarında yaşanan sarsıntı global olarak neredeyse her borsayı etkiledi. Bunlardan biri de Borsa İstanbul’du. Haftaya sert başlayan endekste düşüşün yüzde 6.72’ye çıkması sonrasında devre kesici kullanıldı. 10.00-10.30 ortasında devre kesici nedeniyle borsa da süreç yapılamadı. Borsanın açılması sonrası satışların sürmesiyle düşüş yüzde 7’nin üzerine çıktı ve ikinci sefer devre kesici kullanıldı. Borsa İstanbul 10.55’te tekrar süreçlere açıldı.