ABD merkezli medya şirketi Bloomberg, 14 Mayıs’ta gerçekleşecek seçimlerde yarışacak olan Cumhur İttifakı’nın ortak adayı Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın seçilmesinin kesin olmadığını yazdı.
Bloomberg, seçimlerde; Kahramanmaraş merkezli sarsıntıların tesirlerinden, ekonomik krize, ferdî hak ve özgürlüklerin tartışılmasından, Erdoğan’ın adaylık sürecine kadar birçok mevzunun tesirli olacağını belirtti.
Erdoğan’ın adaylık süreci ile ilgili problemleri 6 başlıkta ele alan Bloomberg, Erdoğan’ın tekrar seçilmesinin kesin olmadığını yazdı.
Bloomberg, “Ülke ekonomik krizle karşı karşıyayken ve yıkıcı sarsıntılardan sonra toparlanmaya çalışırken anketler, Erdoğan’ın 20 yıllık iktidarına tehdit teşkil edebilecek sıkı bir yarışa işaret ediyor” diye yazan Bloomberg, “Depremler, on binlerce kişinin hayatını kaybetmesine ve hükümetin müdahalesine ait tenkitlere neden oldu. Seçim kuralları, Erdoğan ve müttefiklerine avantaj sağlamak için tekrar yazıldı. Cumhurbaşkanı’nı eleştirenler, seçim şurasının Erdoğan’a yine aday olma hakkı tanımasına itiraz ediyor” notunu düştü.
1 – KAHRAMANMARAŞ’TA MEYDANA GELEN ZELZELE VE SONRASINDA YAŞANANLAR
“En az 173 bin binanın yıkılması, inşaat artışı sırasında inşaatçıların sürat ve tasarruf için güvenliği feda etmesine müsaade verildiğine dair uzun vakittir süregelen şikayetleri canlandırdı. İnşaat şirketlerinin kimi dükkanlardan ve otoparklardan destekleyici kolonları kaldırdığı ve taşıyıcı duvarlarda değişikliğe gittiği, kapı ve pencere yaptığı biliniyor. Sarsıntılardan hayatta kalanlar ve muhalefet partileri ayrıyeten hükümetin Türkiye’de yaşanmış en makûs doğal afetlerden birine kâfi müdahalede bulunmadığını söylüyor. Erdoğan, ağır kış şartlarında 11 ilin tamamına acil yardım göndermede zorluklar yaşandığını kabul etti ancak bütün mevcut yardımın seferber edildiğini vurguladı.”
2. ‘OTORİTER YÖNETİM’
“Erdoğan, 2018’de Türkiye’yi geniş çaplı yetkilerle başkanlık sistemine geçirdikten sonra giderek otoriterleşen bir önder olarak görülüyor. Seçim, ülkenin son 20 yıldaki en berbat geçim kriziyle boğuştuğu bir periyotta yapılıyor. Her ne kadar Erdoğan hala Türkiye’nin en tanınan siyasetçisi olsa da Adalet ve Kalkınma Partisi, partinin en sadık destekçileri ortasında yer alan fakirler ortasındaki takviyesini yitirdi. Erdoğan bu sefer altı partili bir muhalefet bloğunun ve Kürt siyasetinin önemli bir meydan okumasıyla karşı karşıya.”
3. ÜLKEDE YAŞANAN YÜKSEK ENFLASYON
“Türkiye’de ekimde yüzde 85,5 ile son 24 yılın tepesini gören enflasyon nisanda yüzde 50,5’e düştü. Pandemiden kaynaklı aksaklıklar ve Ukrayna’daki savaş birçok ülkede enflasyonu körükledi ancak, Erdoğan’ın alışılmadık ekonomik görüşleri, Türkiye’deki sorunu artırdı. Merkez bankası enflasyonla gayret için faiz oranlarını yükseltirken Erdoğan, bunu yapmanın aksi istikamette bir tesiri olacağı konusunda sıra dışı bir tavır sergiliyor. Erdoğan’ın baskısı altında olan Türkiye Merkez Bankası faiz oranlarını indirdi. Erdoğan, ülkenin mali durumunu test edecek olan seçim öncesi vaatler kapsamında, emekli ve memur maaşlarının yanı sıra taban fiyatı de kıymetli ölçüde arttırarak vatandaşların alım gücünü muhafazaya kelam verdi.”
4. ERDOĞAN’IN SİYASİ RAKİPLERİ
“Altı partili ittifak, cumhurbaşkanlığı için ittifaktaki en büyük partinin lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nu aday gösterdi. HDP kendi adayını çıkarmak yerine Kılıçdaroğlu’nu destekleyeceğinin sinyallerini verdi. Cumhurbaşkanı adaylarının birinci cinste kazanması için oyların yüzde 50’sinden fazlasını alması gerek; aksi takdirde iki hafta sonra ikinci çeşit yapılacak. Kılıçdaroğlu’nun eski bir müttefiki olan merkez sağ aday Muharrem İnce muhalefetin oylarının bölünmesine neden olabileceği için ikinci tıp ihtimaller dahilinde. Son aday ise bir grup milliyetçi parti tarafından desteklenen Sinan Oğan.”
5. ADAYLIK SÜRECİNDE YAŞANAN ANAYASA ÇIKMAZI
“Erdoğan’ı eleştirenler, bunun Anayasa’yı ihlal ettiğini söylüyor; Anayasa, ikinci periyot sırasında meclis erken seçim davetinde bulunmazsa cumhurbaşkanlarını peş peşe iki beş yıllık devirle sınırlıyor. Erdoğan’ın aday olabileceğini savunanlar ise Erdoğan’ın adaylığıyla ilgili tartışmaları başkanlık sistemiyle başlatıyor. Daha öncesinde Erdoğan 11 yıl Başbakan olarak vazife yaptıktan sonra 2014’te Meclis tarafından cumhurbaşkanı seçilmişti. Erdoğan’ın cumhurbaşkanı adaylığına uygun olduğu, bu hususta son kelamı söyleyen Yüksek Seçim Kurulu tarafından kabul edildi.”
6. YENİ SEÇİM SİSTEMİ
“Anketler, Erdoğan’ın partisi ile, küçük ortağı MHP’nin Meclis çoğunluğunu korumakta zorlanabileceğini gösteriyor. Şayet bu partiler ve öteki küçük ortakları ortak listelerle aday çıkarma konusunda anlaşırlarsa bahtları artabilir. Türkiye’deki izafî temsile dayalı D’Hondt sistemi, ittifakların ve daha büyük partilerin lehine. Şu anda Meclisteki en büyük üçüncü blok olan HDP kapatma davasıyla karşı karşıya ama Yeşil Sol Parti’yle bundan sıyrılabilir.