Başıboş sokak hayvanlarının kuduz virüsü taşıyıp taşımadığı konusunda telaş duyan vatandaşlar, hastalığı araştırmak için internete akın etti. Biz de akılları kurcalayan sorulara karşılık aradık.
Konuyla ilgili Türkiye gazetesinin görüşlerine başvurduğu İstanbul Veterinerler Doktorlar Odası Lideri Prof. Dr. Murat Arslan, büyük kentlerde giderek sayısı artan ve denetimsiz biçimde dolaşan sokak hayvanlarının risk oluşturduğunu söyledi.
Arslan “Sokak hayvanları belediyelerin denetiminde; toplanarak kısırlaştırılması, kuduz aşısı yapılıp kulaklarına mikroçip takılması lazım. Böylece risk azalır. Fakat kimi kentlerde veteriner doktor sayısının az olması, gereç derdi, hatta aşı bile bulunamaması yüzünden denetim ve kontroller kâfi yapılamıyor. Bu da riski artırıyor. İstanbul kontrollerin en yeterli yapıldığı kent lakin her ilçesi için tıpkı şeyi söylemek mümkün değil. Ormanlarla iç içe olan hayvanların buralara atıldığı ilçelerde risk daha yüksek” dedi.
Özellikle sokak köpekleri kaynaklı ısırılma olaylarının çok olduğunu aktaran Prof. Dr. Arslan “Kuduzdan son 20 yılda 20 kişi hayatını kaybetti. İstatistikler düşük görünüyor lakin öldürücü olması açısından son derece kıymetli. Isırılan yer beyne ne kadar yakınsa kuduz belirtileri o kadar erken ortaya çıkar. Hayvan ayaktan yahut elden ısırdıysa kuduz etkeni hudutlar yardımıyla yavaş yavaş beyne yanlışsız ilerler. Haftalar hatta 3 ay sonra bile hastalığa dönüşebilir” sözlerini kullandı.
KEDİLERDEN BİLE UZAK DURUN
Dicle Üniversitesi Halk Sağlık Yönetimi Bölümü Başkanı ve Halk Sağlığı Uzmanı Dr. Mehmet Emin Kurt, kuduz hadiselerinin daha çok yaz aylarında ortaya çıktığını söyledi.
Kuduzun yalnızca köpeklerde değil, her hayvanda olabileceğine dikkat çeken Kurt, “Kedi tırmığı bile çok kıymetli. Sokakta bacağınıza sürünen sempatik bir kediyi severken 10 dakika evvel bir fareyi yiyip yemediğini bilemezsiniz. Bu sebeple sokaktaki hayvanlara fazla yaklaşmayın ve uzaktan sevin. Her türlü hayvan ısırığı risk oluşturur. Bilhassa kent çöplükleri kuduz kaynağı… Bu hastalık erken müdahale ile engellenebilir. Bir hayvan ısırığı ya da tırmalamasına maruz kalan kişi, kesinlikle birinci iş olarak bölgeyi tazyikli su ve sabunla temizlemeli. Daha sonra gidip kuduz aşısı yaptırmalı. Aşının hiçbir sakıncası yok. Ne kadar erken tedavi uygulanırsa risk o kadar düşer” halinde konuştu.
DÜNYADA KURTULAN 17 HASTA VAR
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ali Bülent Cengiz, kuduz teşhisi konulan Mustafa E’nin son durumuna ait şu bilgileri verdi:
KÖYLERDE TEHLİKE DAHA FAZLA
Veteriner Tabip Gizem Hatay da kuduz hadiselerinin daha çok kırsal bölgelerde görüldüğünü aktardı.
Bu virüse ekseriyetle tilki, köpek, çakal, yarasa, rakun ve kokarca üzere tükürüklü hayvanlarda rastlandığını belirten Hatay, şunları dedi:
“Hayvanlara yönelik önlemler alsak da onlar da sonuçta hayatımızın bir modülü. Bu sebeple beşerler dikkatli olmalı. Bir hayvanın saldırgan bir tavrı varsa yetkililere haber vermeli. Bu cins hayvanlar toplanmalı.”
KUDUZ HADİSESİNİN ÇIKTIĞI KÖYDE KAYGI HAKİM
Adilcevaz ilçesine bağlı Göldüzü köyünde yaklaşık 10 gün evvel sokak köpeklerinin saldırısına uğrayan P.E. (10) ve M.E. (12) yaralanmıştı. Ankara Hacettepe Üniversitesi Hastanesine sevk edilen 2 çocuğa yapılan tetkikler sonucu M.E.’de kuduz teşhisine rastlanmazken, kuduz belirtileri gösteren 10 yaşındaki P.E.’nin ise birinci iki testinin negatif çıktığı fakat üçüncü testte virüse rastlandığı bildirildi. P.E.’nin durumuna ait Hacettepe Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ali Bülent Cengiz açıklama yapmıştı.
VETERİNER BÖLGEDE DENETLEME YAPTI
İl Tarım ve Orman Müdürlüğü’ne bağlı veteriner doktorlar, belediye çalışanları ile ilçe merkezi ve köyde bulunan sokak hayvanlarına kuduz aşısı yapılırken Elazığ Veteriner Denetim Enstitüsü grupları tarafından da bölgede denetleme yapıldı.
KÖY HALKI TEDİRGİN
Olayın akabinde 600 haneli Göldüzü köyünde başıboş gezen sokak köpekleri, köy halkının kaygılı düşü olmaya devam ediyor. Sokaklara dökülen çöplerde yiyecek arayan başıboş köpekler ise okul etraflarında gezerek köy halkına ve çocuklara dehşet saçıyor. Başıboş gezen köpeklerden korkan birtakım aileler çocuklarını okula göndermezken birtakım aileler ise okul servisleri ile çocuklarını okula gönderiyor. Köy halkı bahis ile ilgili yetkililerden yardım isterken çocuklar ise kaygıdan okula gidemediklerini söyledi.
“ÇOCUKLAR KÖPEKLERİN DEHŞETİNDEN OKULA GİDEMİYORLAR”
Çocukların endişeden okula gidemediğini lisana getiren Göldüzü köyü muhtarı Halis Uruçlu, köydeki okul servislerinin sayısının arttırılması gerektiğine dikkat çekerek, “Bu olaydan sonra Kaymakam ve İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğünden takımlar gelerek sokak köpeklerine aşı yaptılar. Herkesin kendine mukayyet olması gerekiyor. Elazığ’dan gelene takımlara de bu olayı anlattık. Yaralanan çocukların durumunu anlattık. Etraftaki köpekler çok fazla. Köyde kimi boş meskenler var. Bu konutlarda de köpek dolu. Sokak köpekleri köyde tek bir tavuk bırakmadılar. Çocuklar köpeklerin kaygısında okula gelip gitmiyorlar. Köyümüz 600 haneli ve bizim köy de çok dağınık. Konutlar ortasında 2 kilometre uzaklık var. Bundan ötürü çocuklar köpeklerin endişesinden gelip gidemiyorlar. Çok geniş bir köydür. Okul için servislerinin de arttırılması gerekiyor ki herkes okula gitsin” diye konuştu.
“BİZİM CİĞERİMİZ YANDI DİĞERİNİN CİĞERİ YANMASIN”
M.E.’nin dedesi Yılmaz Erçetin, umutlu bir formda torununun sıhhatine kavuşmasını temenni ederek, “Torunumu 20 gün evvel köpek ısırmıştı ve bize söylemedi. Bizim konut ile torunumu köpeğin ısırdığı yer ortasında 2 buçuk kilometre aralık var. Orada çocuklar ile oyun oynamışlar. Artık köpek nasıl ısırmışsa onu bilmiyoruz bize söylemedi. Ortadan belirli bir vakit geçtikten sonra bana gelip ‘dede kolum kaşınıyor’ dedi. Çabucak o gece acile götürdüm. Meskene geldik bir daha kolum kaşınıyor deyince bu kere çocuk tabibine götürdüm. Çocuk hekimi baktı dedi ‘bunu Hacettepe’ye kaldıracağız. Çabucak ambulans istedi. Ambulansla torunum Ankara’ya kaldırıldı. Şu anda durumu Allah’a kalmış, Allah’tan umut kesilmez. İnşallah uygun olur. Yurt dışından ilaç getirilmiş. Dünden beri o ilacı veriyorlar. Yetkililerden yalnızca bu köy için servis istiyoruz. Köyde şu an 3 tane okul servisi var. 3 tane servis toplamda 45 öğrenciyi alıyor. Fakat servis ne kadar fazla olursa o kadar emniyetli olur. Bizim ciğerimiz yandı diğerinin ciğeri yanmasın” halinde konuştu.
Çevre köylerde de tehlikenin sürdüğünü belirten P.E.’nin dedesi Cemal Orak ise, “Bizim çocuklar köpeklerin endişesinden okula gidemiyorlar. Bizim daima mazot almaya imkânımız yok. Otomobille götürüp getiremiyoruz. Devlet buna bir el atsın. Benim iki tane köpeğim var aşısız. Torunum bugün geliyor lakin durumu hakkında bizim bir bilgimiz yok. Ancak öbür çocuğun durumu makus. Devlet bize bir yardım etsin” sözlerini kullandı.
“KÖPEKLER BİZİ KOVALIYOR”
Köpeklerden çok korktuğunu ve yetkililerden yardım istediklerini söz eden Menderes Uruçlu isimli çocuk da, “Arkadaşlarımızdan ötürü çok üzgünüz. Köyde servis yok. Gereğince servis olmadığından ötürü köye servis istiyoruz. Yaralanan bir çocuk benim amcamın oğlu onu ikisinin durumu âlâ birisinin durumu çok berbat, çok korkuyorum yani köpekler çok. Toplanmasını istiyoruz sayın valimizden. Okula gelemiyoruz. Zira bunlar köpekler bizi kovalıyorlar” diye konuştu.
